Ltg. Chiến tranh ở Ukraina đã đang diễn ra kể từ khi Tổng thống Nga, Vladimir Vladimirovich Putin, 71 tuổi đưa quân tràn qua và chiếm đóng Ukraina bất chấp những cảnh báo của thế giới từ Thứ năm, ngày 24.2.2022. Qua các bài vừa qua tác giả cố gắng ghi lại một ít kiến thức tổng quát về đất nước, con người Ukraina cũng như nguyên nhân, hậu quả, … nhưng nói về chiến tranh xảy ra tại Ukraina mà không đề cập và tìm hiểu chút ít về vị Tổng thống Zelensky cùng Đệ nhất phu nhân Olena của quốc gia này thì thật là một thiếu sót lớn. Vậy cùng thử bước vào bài xem 2 nhân vật này ra sao…

Tiểu sử Tổng thống Dân cử Ukraina – Volodymyr Zelensky

“Ngày hôm nay, không phải chỉ riêng tôi tuyên thệ mà tất cả mỗi người trong chúng ta đều đặt tay lên Hiến pháp và thề trung thành với đất nước Ukraina.” (Zelensky)

“Hãy cố gắng giữ cuộc sống bình thường cho tới khi còn có thể”. “Hãy bảo vệ những người hàng xóm và bạn bè của bạn” (Zelensky)

Ông Zelensky tên đầy đủ là Volodymyr Oleksandrovych Zelensky, sinh ngày 25 tháng 1 năm 1978 tại Kryvyi Rih, tỉnh Dnipropetrovsk, Ukraina, có cha mẹ là người Do Thái.

Cha của ông, Oleksandr Zelenskyy, là một tiến sĩ khoa học, giáo sư, nhà khoa học về tin học, đồng thời là trưởng khoa tin học và công nghệ thông tin tại Viện Đại học Kinh tế và Công nghệ Bang Kryvyi Rih; Mẹ ông, bà Rymma Zelenska, từng là kỹ sư. Ông nội của ông tên Semyon (Simon) Ivanovych Zelenskyy, từng là lính bộ binh, cấp bậc đại tá trong Hồng quân (thuộc Sư đoàn súng trường cơ giới cận vệ 57) trong Thế chiến thứ hai; Cha và ba anh trai của Semyon bị giết trong chiến dịch Holocaust – cuộc diệt chủng người Do Thái ở châu Âu trong Thế chiến thứ hai của Đức quốc xã. Vào tháng 3 năm 2022, Zelenskyy nói rằng ông cố của ông đã bị giết sau khi quân đội Đức đốt nhà của họ thành tro trong một vụ thảm sát.

Ông là vị Tổng thống thứ 6 dân cử và hiện tại của Ukraina kể từ ngày 20 tháng 5 năm 2019. Sáu tháng trước khi ông tuyên bố ứng cử vào ngày 31 tháng 12 năm 2018, thì ông đã là một trong những người đi đầu trong các cuộc thăm dò dư luận cho cuộc bầu cử này.

Trước khi nhậm chức, ông đã nổi tiếng với tư cách là một người dẫn chương trình, diễn viên, diễn viên hài, đạo diễn, nhà sản xuất và là nhà biên kịch. Ông là đồng sở hữu và giám đốc nghệ thuật của Kvartal-95 Studio (2003 – 2019) và Tổng sản xuất của kênh Inter TV (2010 – 2012).

Volodymyr Zelensky đã tham gia sản xuất hơn hai mươi bộ phim và phim truyền hình với tư cách là một diễn viên, bao gồm: Love in the Big City (Tình yêu bên trong thành phố lớn); 8 First Dates (Tạm dịch: 8 Ngày thử thách); I, You, He, She (Tạm dịch: Chúng ta). Ông cũng góp phần là một nhà sản xuất, chẳng hạn như các phim: Matchmaker (Mai mối); I’ll Be There (Anh sẽ ở đây); Love in the Big City 3 (Tình yêu bên trong thành phố lớn, phần 3). Đồng thời, ông cũng là nhà biên kịch của phim Matchmaker và là diễn viên lồng tiếng phim Horton, The Adventures of Paddington và những phim khác.

Trong thời gian 2015 – 2018, Volodymyr Zelensky đóng vai Vasyl Holoborodko trong bộ phim truyền hình có tựa đề Слуга народу (Đầy tớ của nhân dân – Servant of the people) – trong đó Zelensky đóng vai một giáo viên lịch sử lý tưởng, người luôn lan truyền về tình trạng tham nhũng của chính phủ và cuối cùng trở thành tổng thống. Bộ phim truyền hình này đã nhiều lần bị buộc tội quảng cáo chính trị, và ba tập đầu tiên mùa thứ ba của bộ phim đã được phát hành ngay trước vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống năm 2019.

Chiến dịch tranh cử tổng thống của ông về nhiều mặt được xem là câu chuyện “vai diễn vận vào đời”. Ông đã ra tranh cử với những lời hứa hẹn về một chính phủ sẽ xử lý tình trạng tham nhũng tàn phá đất nước kể từ khi Ukraina tuyên bố độc lập vào năm 1991. Ông tham gia tranh cử với tư cách là người được đề cử của Đảng “Đầy tớ của Nhân dân” một Đảng do ông và bè bạn thành lập sau khi đóng vai trong bộ phim cùng tên, và giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử năm 2019 với 73% phiếu bầu, trước cựu tổng thống Petro Poroshenko. Sau khi giành chiến thắng trong vòng bầu cử thứ hai, ông được bầu làm Tổng thống Ukraina.

Trong bài phát biểu nhậm chức năm 2019, ông thể hiện rằng mình có thể trở thành một chính khách ấn tượng dù không có kinh nghiệm. “Suốt cuộc đời tôi, tôi đã luôn cố gắng để giúp mọi người cười. Giờ đây, tôi sẽ làm mọi thứ để người dân Ukraina ít nhất không phải rơi nước mắt thêm nữa”, ông nói.

Ông cũng hứa hẹn về hòa bình, điều mà nhiều người Ukraina tuyệt vọng tìm kiếm sau 5 năm giao tranh với phe ly khai ở vùng Donbass, miền đông đất nước. Mặc dù thỏa thuận Minsk (thủ đô nước Belarus” đã được ký vào năm 2015, giúp chấm dứt xung đột căng thẳng, nhưng những cuộc giao tranh lẻ tẻ vẫn tiếp tục diễn ra khi hai bên liên tục cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận. Cuối năm 2019, ông đã nhanh chóng gặp Tổng thống Putin và các nhà lãnh đạo Pháp, Đức với hy vọng tìm ra cách thực hiện thỏa thuận Minsk.

Trong bài phát biểu nhậm chức vào ngày 20.5.2019, ở phần đầu có câu nói đáng được chúng ta học hỏi, quan tâm, ông Zelensky nói: “Sau khi tôi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Ukraina, cậu con trai 6 tuổi của tôi đã nói “Bố à, trên TV, người ta bảo rằng Zelensky trở thành Tổng thống… Vậy, có nghĩa con cũng là Tổng thống ư?”. Lúc bấy giờ, tôi nghĩ câu nói của cậu con trai tôi thật hài hước, nhưng sau đó, tôi nhận ra đấy quả thực là chân lý. Bởi mỗi chúng ta – mỗi người dân Ukraina đều là một Tổng thống. Không chỉ riêng 73% người dân đã bầu cho tôi mà là tất cả 100% người dân Ukraina. Đây không phải chiến thắng của riêng tôi mà là chiến thắng của tất cả chúng ta. Đây cũng là cơ hội mà chúng ta gánh vác chung trách nhiệm.

Ngày hôm nay, không phải chỉ riêng tôi tuyên thệ mà tất cả mỗi người trong chúng ta đều đặt tay lên Hiến pháp và thề trung thành với đất nước Ukraina.”

Rồi khi chiến sự nổ ra từ ngày 24.2.2022, trong một video với khung cảnh tàn phá giữa lòng thủ đô Kyiv, Ukraina sau lưng, được trình chiếu khắp cùng thế giới, vào ngày 25.2.2022, ông Zelensky đã tuyên bố: “Chúng tôi không hạ vũ khí xuống, nhưng chúng tôi sẽ chiến đấu vì đất nước của chúng tôi”. Và ông nhấn mạnh rằng ông sẽ không đi sơ tán. “Tôi được cho là mục tiêu số một khi họ tìm cách phá hủy nền chính trị Ukraina”, ông nói. “Nhưng tôi sẽ ở lại thủ đô”. Ông cùng gia đình vợ và 2 con quyết định ở lại Ukraina, không chịu rời bỏ đất nước sống lưu vong theo lời mời và đề nghị của chính phủ Hoa Kỳ cùng một số nước khác ở Âu châu. Những gì ông tuyên bố, khẳng định qua các bài phát biểu của ông, thể hiện được sự quan tâm thật sự của ông đối với người dân và đất nước Ukraina. “Hãy cố gắng giữ cuộc sống bình thường cho tới khi còn có thể”, Zelensky nói hôm 24/2, ngay cả khi ông kêu gọi họ cầm vũ khí và chiến đấu. “Hãy bảo vệ những người hàng xóm và bạn bè của bạn”, đã được đại đa số người dân Ukraina ủng hộ và đồng tình.

Olga Golubovska, một bác sĩ đã từng chỉ trích Zelensky vì xử lý Covid-19 yếu kém với 90.000 người theo dõi trên Facebook, đã nói. “Tôi muốn bày tỏ sự ủng hộ với Tổng thống của chúng tôi”, “Tổng thống không chạy trốn. Tổng thống là người đầu tiên nói với các đối tác phương tây ‘đáng kính’ mọi thứ mà chúng tôi đã nghi ngờ từ lâu. Ông cũng là người đầu tiên trong nhiều năm dám nói lên ý kiến của riêng mình”. Những gì tổng thống nói thật sự là niềm khích lệ lớn lao, tăng thêm tinh thần dũng cảm, lòng yêu nước, đã được và đang lan truyền đến khắp cùng mọi người dân Ukraina để cuộc chiến không đi vào còn đường và ý muốn của chính phủ Nga cũng như lòng mong muốn của tổng thống Nga Vladimir Putin, là chiếm trọn và giành chiến thắng nhanh, gọn toàn đất nước Ukraina, cũng như quân lính Nga sẽ được người dân Ukraina ủng hộ, chào đón. Thật sự đến nay mọi chuyện đã rõ mười mươi…

Tạp chí Time của Mỹ hôm 7.12.2022 đã vinh danh Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng như “tinh thần Ukraina” là nhân vật của năm (Person of the year) 2022. Trong bình luận đi kèm, tạp chí Time nhắc lại việc ông Zelensky, một diễn viên hài trở thành nguyên thủ quốc gia của Ukraina, đã kiên quyết không rời bỏ thủ đô Kyiv sau khi xung đột với Nga nổ ra vào cuối tháng 2. Ông đã hiệu triệu và đoàn kết người dân Ukraina thông qua các bài phát biểu từ Kyiv, cũng như đến nhiều nơi khác nhau trên cả nước bất chấp chiến sự đang xảy ra. Ông thật sự đã truyền cảm hứng cho người Ukraina và giành được nhiều khen ngợi vì tinh thần dũng cảm trong cuộc xung đột với Nga.

Tổng biên tập Time, ông Edward Felsenthal gọi quyết định của ông Zelensky ở lại Kyiv và tập hợp đất nước của ông trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra là “định mệnh”.

Danh hiệu Nhân vật của năm 2022 cũng được trao cho “tinh thần của Ukraina”, mà theo ông Felsenthal là đại diện cho “vô số cá nhân trong và ngoài đất nước” đã chiến đấu ở hậu phương, bao gồm cả những người bình thường như đầu bếp và bác sĩ phẫu thuật.

Hoa Bắc cực viết theo nhiều nguồn tài liệu st.